Nepal Tapınakları Nepal’i Nepal yapan en önemli özelliktir. Çünkü yüzlerce farklı inanış, Nepal tapınaklarını birbirinden farklı ve özel kılar. Nepal‘ın başkenti olan Katmandu, pek çok Budist ve Hindu tapınağı ile UNESCO tarafından da korunma altına alınmıştır. Peki Nepal Tapınakları Neden bu kadar farklı? sorunun cevabı insanların inanışlarının çeşitlilik göstermesi ve çok tanrılı olması denebilir.
Hindistan ve Çin arasında sıkışmış yoksul bir ülke olarak kabul gören Nepal, sadece hareketli sokakları, dinmeyen kaosu, Saduları, ya da baharatları ile meşhur değil. Aynı zamanda burayı en özel kılan noktaların başında tapınaklar geliyor.
Nepal’de Tapınakların bu kadar önemli olmasının sebebi nedir?
Pek çok kişi kilometrelerce yolculuk yaparak Nepal’e ulaştığında, hiç vakit kaybetmeksizin ülkedeki tapınakları yakından görmek istiyor. Tabi ki tapınaklar sadece Nepal’de değil dünyanın birçok ülkesinde hem dinî hem de mimari ve kültürel anlamda çok özel bir yere sahiptir. Fakat Nepal’de çok daha sıradışı görüntülere rastlamak mümkündür.
Nepal Tapınakları Hakkında
Dünyada tapınakların din ve mimari olarak farklılık gösterdiğini görüyoruz. Fakat ülkelerin ve toplumların geneline baktığınızda belirli dinlerin ön plana çıktığını görebilirsiniz. Ayrıca klise ya da cami gibi dini mabetler o ülkenin genelinde görülen tek tip yapılardır. Ama Nepal’de tek tip tapınaktan ya da mabetten söz etmek mümkün değildir. Çünkü tanrılar ve inanışlar o kadar çeşitlidir ki karşınıza yüzlerce farklı ibadethane çıkabilir.
Nepal’de tapınaklara olan bakış ile Hindistan’da tapınaklara olan bakış birbirine yakındır. Çünkü Nepal’de de nüfusunun çok büyük bir çoğunluğu Hindu’dur.
Nepal tapınakları, turizm açısından en önemli jokerlerdir. Yani denizi ve dolayısıyla yaz turizmi olmayan, sokakları görece düzensiz ve kaostan beslenen bir ülkede turistler için belli cazibe noktaları olmak zorunda. Nepal Tapınaklarını inanç, gelenek ve ritüeller çerçevesinde kutsal olarak kabul görülen yapılar olarak ele alabiliriz.
Nepal’de tapınaklar bu konuda öyle popüler ki
pek çok kaynakta Nepal’in adını “Tapınaklar Ülkesi” olarak görebilirsiniz.
Aslında yakın zaman önce ülkede gerçekleşen çok büyük deprem sonrasında ne yazık ki bazı büyük tapınaklar da dahil olmak üzere tapınaklar ya yıkıldı ya da büyük hasarlar gördü. Bazı tapınakların da Covid-19 önlemleri kapsamında bir süre kapalı kaldığı biliniyor. Bu nedenle Nepal ziyaretiniz öncesinde depremde zarar görmeyen ve ziyarete açık olan tapınakları teyit etmeniz gerekiyor.
Nepal’de Tapınaklar Neden Bu Kadar Önemli?
Nepal’de halk tapınaklara çok özel anlamlar yüklüyor ve genel anlamda da bu mekanlara büyük bir önem atfedildiğini ifade edebiliriz. Bu tapınakların Nepal’de bu denli önemsenmesinin en önemli sebebi ölü yakma gibi olağanüstü bir ritüele ev sahipliği yapmasıdır. Dolayısıyla bir ölü yakma törenini izlemek isteyen turistin mutlaka bu tapınakları ziyaret etmesi gerekiyor. Tapınakların çok özel ve derin atmosferi de bu törenlere özel bir anlam kazandırıyor. Nepal’de her tapınağı özel kılan nitelikleri bulunuyor. Fakat tapınaklar büyük ölçüde başkent Katmandu’da toplanmış gibi görünüyor.
Himalayalar’ın gölgesinde yer alan bu ilginç ülkede günümüzde tam tamına 3 bin tapınak bulunuyor. Bu gerçekten de inanılmaz bir rakam. Üstelik bu rakama sokakların aralarında yer alan ufak tapınaklar dahil edilmemiş. Yani Nepal’de başınızı nereye çevirirseniz çevirin mutlaka bir tapınağa gözünüz değiyor. Tabii sayı bu kadar fazla olunca mimari ve kültürel açıdan tüm tapınakların eşit düzeyde bir etkileyiciliğe sahip olduğunu söylemek zor.
Sokak aralarında tapınakların önünden geçen yerel halk genellikle dua etmek için duraksıyor. Eğer varsa çanı çalıyor. Bunu günahları uzaklaştırmak için yaptıkları söyleniyor. Daha sonrasından ufak heykelin üzerine parmağıyla dokunuyorlar. Hemen akabinde de oradan aldıkları kırmızı boyayı alın kısımlarına sürüyorlar. Kimi tapınaklarda heykellerin ön tarafında çiçekler olabiliyor. Bu çiçeklerden koparıp saçlarının üzerine koyanların da sayısı az değil.
Nepal’deki tapınaklarda her an için karşınıza maymunların çıkabilme olasılığına hazırlıklı olun. Aynı şekilde ilginç bir topluluk olan Sadular da meditasyon, dua ya da arınma gibi motivasyonlarla tapınakları her gün ziyaret eder. Bu tapınakların önünde fotoğraf çektirmek için bekleyen Sadular da vardır. Ölü yakma törenlerinde kadınların tapınaklara gelmesine pek sıcak bakılmıyor. Bunun nedeni, ölümün bir sevinç olarak karşılanması ve törende ağlanmaması gerektiğidir. Kadınların törenlerde duygusal davranabilmesi, onları törenlerden uzaklaştırmaktadır. Ayrıca bazı sert Sadu inançları da bu durumu zorunlu kılmıştır.
Nepal’de Hangi Tapınaklar Öne Çıkıyor?
Tapınaklarda turistlerin hareket alanları çok geniş değildir. Her yere girmenize ya da her yerde rahatça fotoğraf çekmenize izin vermeyebilirler. Özellikle ölü yakma törenlerinde sadece onların belirlediği alanlarda durmanız gerekir. Hindu ve Budist dinlerine ait felsefeyi bir anlamda temsil ettiği için halk tarafından önemsenen tapınaklar en çok Katmandu, Bhaktapur ve Patan şehirlerinde yoğunluk kazanmıştır.
Ülkedeki tapınakları; Pagoa tipi tapınaklar, Shikhara tipi tapınaklar, Stupa tipi tapınaklar ve kubbe tipi tapınaklar şeklinde sıralayabiliriz. Bunların bazıları Hinduizm bazıları ise Budizm tapınakları olarak geçer. Vishworoop Tapınağı, Bhaktapur Dattatreya Tapınağı, Namobuddha Manastırı, Bhaktapur Nyatapola Tapınağı, Patan Krishna Mandir Tapınağı ve Pashupatinath Krishna Tapınağı ülkedeki en popüler ve en çok ziyaretçi çeken tapınaklar arasındadır.
Her tapınakta farklı figürler ve semboller yakalamak mümkündür. Örneğin; bir Budist tapınağı olarak bilinen stupalarda kubbe, var olan evreni sembolize eder. Öte yandan burun kısmı Nirvana’yı yansıtır. Harmika ise bu Nirvana’ya ulaşmanın 8 bölümlük yolunu sembolize eder. 2 göz, Buda’nın var olan her şeyi görmeye devam ettiğini hatırlatır. 13 ayrı katmansa aydınlanma yolundaki basamakları ifade eder.
Bu tip sembolleri her tapınak türünde ayrı ayrı ele almak mümkündür. Unutmayın ki sadece tapınakların bu sonsuz gizemi ve ihtişamına tanıklık etmek için bile Nepal’e yolculuk etmeye değer!
