Nepal’de ölü yakma töreni, Katmandu

Yazar: Yasemin Soysal

Nepal’de ölü yakma törenleri nerede yapılıyor? Nepal’de ölü yakma töreninde neler oluyor ve ölü yakma seremonisi hangi aşamalardan oluşuyor?

Nepal’de ölü yakma törenleri tapınaklarda yapılıyor. Ve Kathmandu şehrinde en önemli ölü yakma yerlerinin başında Pashupatinath Tapınağı gelmektedir. Bir çok aşaması bulunan ölü yakma törenlerini yakından izleyebilirsiniz. Ayrıntıları ile anlatacağımız ölü yakma seromonisi dışında yaşadığımız ölü yakma deneyimlerini de okumak isterseniz lütfen Nepal, Kathmandu Yolculuğu yazımı ayrıca okuyunuz.

Nepal’de ölü yakma törenleri, Kathmandu

Nepal’de yaşayan Hinduların oldukça ilginç inançları ve dinî ritüelleri var. Fakat burada yaşayan Hindular, bazı ritüelleriyle Hindistan’daki Hinduizm’den ayrılabiliyor. Bunun en somut örneklerini özellikle ölü yakma geleneği içindeki ritüellerde görmek mümkün.

Nepal’e turist olarak gelen kişileri en çok heyecanlandıran konulardan bir tanesi de ölülerin yakıldığı törenleri canlı olarak tanıklık edebilmek. Başkent Katmandu’da pek çok tapınak bulmak mümkün fakat Pashupatinath Tapınağı’nın oldukça ideal bir seçim olacağını söyleyebiliriz.

Nepal’de ölü yakma ritüelleri

Nepal’de yaşamakta olan insanların çok önemli bir kısmı, dinî inanışları doğrultusunda ölülerini yakar. Ölü yakma töreni tamamlandıktan sonra küller mutlaka bir nehre bırakılıyor fakat Hindistan’da cenaze sahipleri  külleri alarak evlerine dönebiliyor. Fakat Nepal’de ölünün küllerini alıp eve götürme gibi bir durum söz konusu değildir.

Nepal’deki ölü yakma törenlerini bu kısım özellikle farklı kılıyor. Tapınakta gerçekleştirilen töreni geniş kalabalıklar aynı anda izleyebiliyor. Ayrıca burada mutlaka sizler gibi şok olmuş gözlerle cenazeyi takip etmeye çalışan turistlerle karşılaşmanız olası. Bu törenler tamamen nehrin kıyı bölgelerindeki uygun alanlarda gerçekleştiriliyor. Aslında bu ve benzer ritüeller, bir halkın ölüm ve yaşam karşısındaki yaklaşımlarını da yansıtıyor.

Tapınaklarda aynı anda birden fazla ölü yakma işlemi gerçekleşebiliyor. Törenlerin tam anlamıyla görsel bir şaşkınlık yarattığını hatırlatalım. Zira turistlerin içeri girip bu törenleri izlemesi ücretli. Üstelik töreni izlerken hareket alanınız sınırlı. Turistler kendi bulundukları alanda fotoğraf ya da video çekebiliyor fakat karşı tarafa geçmenize izin vermiyorlar ve bu konuda da oldukça hassaslar. Fakat ben Pashupatinath tapınağında bu seromoniyi çok yakından izleme şansı buldum. Neler yaşadığımı merak ediyorsanız lütfen Nepal, Kathmandu  yazımı okuyunuz.

Nepal’de Ölüler Neden Yakılıyor?

Ölü yakmalarının nedenlerini tamamen Hinduizm’de aramak gerekiyor. Bu inançta ölen kişinin ruhunun ya cennete gideceği ya da reenkarnasyon ile dünyaya geri geleceği düşüncesi baskındır. Ateşin bu törenlerde tümüyle bir elçi gibi görüldüğünü ifade edebiliriz. İnanç gereği ruh söz konusu bedende hapistir. O ruhu serbest bırakmak, ancak ölüyü yakmakla mümkün olur. Bu ritüel sayesinde ruhun dünyaya geri gelmesi ya da cennete gitmesi kolaylaşıyor.

Nepal’deki ölü yakma törenlerine neden sadece erkekler katılım gösterebiliyor?

Nepal’deki ölü yakma törenlerine maalesef sadece erkekler katılım gösterebiliyor. Çünkü kadınların duygusal olmaları ve ölünün arkasından feryat etme ihtimalleri, bunun nedeni olarak açıklanıyor. Oysa ölü, yeniden dünyaya geleceği için ağlamak ve üzülmek yerine bu durumun coşkuyla ve sevinçle karşılanmasını bekler.

Ölü yakma törenleri, cenaze sahiplerine ciddi maliyetler çıkarabiliyor. Rahip masrafları dışında yağ ve odun için verilen paranın bugün için 500 dolar civarında olduğu biliniyor. Tabii bu durum Pashupatinath Tapınağı’nı tercih edenler için geçerli. Zaten bu yüzden de söz konusu tapınak, daha çok zenginlerin tapınağı olarak nam salmış durumda.

Nepal’de ölü yakma töreni için ayrılan odunlar

Nepal, Ölü Yakma Törenlerinde Nasıl Bir Ritüel Uygulanıyor?

Ölüleri cenazeye hazırlarken görevlilerin gerçekleştirdiği bir sürü eylemden ya da ritüelden söz etmek mümkün. Öncelikle cenazeye dahil olan kişilerin, nehirde ellerini ve yüzleri yıkamak zorunda.

Cenaze Sandalı Neden Yağlanıyor?

Öte yandan cenaze sandalı, ölünün kokmaması adına yağlanıyor. Sonrasında turuncu bir örtüyle sarılan ölü, nehir kenarındaki basamaklarda tutuluyor. Ayrıca ölü mutlak suretle nehrin akış yönünde olmalıdır.

Nepal’de ölü yakma töreninde cenaze sahibine önemli görevler düşüyor

Cenazenin sahibi, en büyük erkek kardeş olarak kabul görüyor. Törenin sahibi olan kişi, törenden önce nehirde yıkanmak ve saçını kazıtmak zorunda. Ayrıca ayakkabılarını çıkartıp beyaz elbiseler giymek durumunda. Ayrıca daha da ilginç olanı ise söz konusu kişinin cenazeden bir sene sonrasına kadar beyaz kıyafetle dolaşmaya devam etmek zorunda olması. Ölen kişinin eşi ise zaman zaman bu bölgeye gelerek Tanrılara çiçekler sunmalı.

Tamamen ölünün yanması kaç saati buluyor?

Ölüyü yakmak için sandal ağacı odunları tercih ediliyor. Çünkü Nepal halkı için sandal ağacının çok özel bir yeri var. Bununla birlikte ilk çıra doğrudan ölünün ağzına konuluyor. Ayrıca odun aralarına da ateşi hızlandırmak adına bir jel sürülüyor. Böylelikle yanıcı otlarla beraber ateşin harlanmasıyla, ölü yaklaşık üç saatin sonunda tamamen küle dönüşüyor. Yanma süresi elbette kemik yapılarından dolayı kadınlarda biraz daha kısa olabiliyor. Bu süre içerisinde ölünün yakınları tören boyunca sessiz bir şekilde olan biteni izlemelidir

Tapınakların çevresinde her an için bir maymunla karşılaşmanız mümkün. Sonuç olarak bu hayvanların varlığı ise ölü yakma törenlerine ilginç bir boyut katıyor.

Bir ölü yakma töreni için ortalama 70 kg civarında odun kullanılmakta. Ayrıca demir bir muhafazaya bütün küller özenli bir şekilde alınıyor ve nehre bırakılıyor. Biraz hassas biriyseniz bu tip törenler ve özellikle oluşan koku ve duman, zihninizden uzun süre çıkmayabilir.

Benzer Yazılar